FİNLANDİYA’NIN PORNAINEN KASABASINDA, ENERJİYİ UZUN SÜRELİ OLARAK DEPOLAYABİLEN DÜNYANIN EN BÜYÜK KUM PİLİ DEVREYE ALINDI. SİSTEM, YAKLAŞIK 2 BİN TON SABUNTAŞI KULLANARAK 600 SANTİGRAT DERECENİN ÜZERİNDEKİ SICAKLIKLARDA ISI DEPOLUYOR VE BÖLGESEL ISITMA ŞEBEKESİ İÇİN 100 MWH'E KADAR ENERJİ SAĞLAYABİLİYOR.
Rüzgâr ve güneş enerjisi için yüksek sıcaklıkta termal enerji depolama sistemleri geliştiren Finlandiyalı Polar Night Energy’nin geliştirdiği patentli Kum Pili teknolojisi, fosil yakıtlara bağımlılığı azaltırken yenilenebilir enerji üretiminde de önemli bir artış sağlıyor. Kum Pili, basitçe anlatmak gerekirse, enerjiyi ısı olarak depolamak için kum veya benzeri malzemeler kullanan büyük ölçekli, yüksek sıcaklıklı bir termal enerji depolama sistemidir. Fazla rüzgâr ve güneş enerjisini depolamak, şebeke dengeleme piyasalarına katılmak ve yanma olmadan ısı ve güç üretmek amacıyla kullanılan bu teknoloji, rüzgâr ve güneş gibi yenilenebilir enerji kaynaklarının ölçeklendirilmesine yardımcı olarak şirketlerin enerji maliyetlerini önemli ölçüde düşürürken iklim hedeflerine ulaşmalarını da sağlar. Kum Pili terimi ise ilk kez 5 Temmuz 2022 tarihinde BBC News'te yayınlanan bir haberle yaygın bir ilgi görmüştür. Kum Pili terimine ilham olan tesis ise 8 MWh kapasiteli Kum Bataryasıydı. Yaklaşık 4 metre çapında 7 metre yüksekliğinde bir yapı olan bu ilk Kum Pili, depolama ortamı olarak 100 ton yerel kaynaklı kum kullanıyor ve halen bir bölgesel ısıtma ağına bağlanarak belediyenin yüzme havuzu da dâhil olmak üzere evleri ve ticari binaları ısıtmakta kullanılıyor. Haberimize konu olan Dünyanın En Büyük Kum Pili de Polar Night Energy tarafından hayata geçirilen bir proje. 13 metre yüksekliğinde ve 15 metre genişliğinde tasarlanan bu devasa Kum Pili, yenilenebilir kaynaklardan elde edilen elektriği kullanarak kumun sıcaklığını yükseltiyor. Depolanan bu ısı daha sonra borular aracılığıyla Pornainen kasabasının ısıtma sistemine aktarılıyor. Böylece daha önce kullanılan odun yongası tesisine olan bağımlılık azalıyor ve karbon emisyonlarının yıllık yaklaşık yüzde 70 oranında düşürülmesi hedefleniyor. Kum Pilinin en önemli özelliklerinden biri, nadir minerallere veya karmaşık kimyasal süreçlere ihtiyaç duymaması. Yalnızca kum benzeri malzemeler ve yalıtım kullanılarak düşük maliyetli ve uzun ömürlü bir çözüm sunuluyor. Sistem 1 MW’lık güç çıkışıyla haftalarca hatta aylarca kayda değer enerji kaybı olmadan ısı depolayabiliyor. Bu teknoloji, özellikle kış aylarının sert geçtiği Finlandiya’da, üretim fazlası elektrik ısıya dönüştürülerek talebin arttığı dönemlerde kullanılabiliyor. Ayrıca düşük işletme maliyetleri sayesinde enerji sektöründe ekonomik açıdan da cazip bir seçenek sunuyor. Uzmanlar, kum bataryalarının yalnızca ısıtma değil, endüstriyel süreçlerde, hatta absorpsiyonlu soğutma sistemleri aracılığıyla soğutma uygulamalarında da kullanılabileceğini belirtiyor. KWh başına yaklaşık 10 avro seviyesinde hesaplanan depolama maliyetinin kimyasal pillerden çok daha düşük olması da sistemi değerli kılıyor. Finlandiya’daki bu tesis, uzun süreli enerji depolama çözümleri için küresel ölçekte ölçeklenebilir bir model olarak değerlendiriliyor. Uzmanlar, benzer sistemlerin diğer soğuk bölgelerde de uygulanabileceğini ve mevcut bölgesel ısıtma altyapılarıyla entegre edilerek karbon salınımını azaltabileceğini vurguluyor. Polar Night Energy’nin Kum Pili çözümü hakkında ayrıntılı bilgilere burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz.
