MODERN ÇAĞIN GETİRDİĞİ HAREKETSİZLİK VE YANLIŞ BESLENME ALIŞKANLIKLARI, GÜNÜMÜZDE BAZI SAĞLIK SORUNLARININ DAHA FAZLA YAYGINLAŞMASINA NEDEN OLUYOR. GAZ VE ŞİŞKİNLİK ŞİKÂYETLERİ DE BU SORUNLAR ARASINDA YER ALIYOR.
Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı, “Gaz ve şişkinlik yaşam kalitesini etkileyen önemli bir sorundur. Toplumumuzda • 82 yaklaşık her dört kişiden birinde görülür ve gastroenteroloji poliklinik başvurularının önemli bir kısmını oluşturur. Hastalar, midede ya da karında gaz, geğirme, karında şişkinlik ve aşırı gaz çıkarma yakınması yaşarlarken, gaz ve şişkinlik tedavisi oldukça zordur. Hastalar ilaçlara rağmen şikâyetleri tekrarladığı için genellikle mutsuzdurlar. Bu nedenle iyi bir hekim-hasta iş birliği ile hastalara zaman ayırarak sebeplerin ve düzeltilebilir faktörlerin anlatılması başarı oranlarını artıracaktır.” diyor. Karında şişkinlik ve gaz yakınmasının altında yatan faktörlerinin mutlaka araştırılması gerektiğini belirten Doç. Dr. Suna Yapalı, herhangi bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa kişinin tükettiği besinler ve yaşam tarzıyla ilişkili olduğunu, alınacak bazı önlemlerin sorunla mücadelede fayda sağlayabileceğini söylüyor. Doç. Dr. Suna Yapalı, gaz ve şişkinlikten kurtulmanın dokuz yolunu anlatırken, önemli uyarılar ve önerilerde bulunuyor.
AŞIRI HAVA YUTMAYIN!
Yutulan hava, sindirim sistemindeki gazın en önemli sebeplerinden biridir. Hızlı yemek yemek, yemek yerken konuşmak, sakız çiğnemek, sigara, puro ya da pipo kullanmak, içecekleri pipetle içmek, derin iç çekmek daha fazla hava yutulmasına neden olurken gaz ve şişkinliğe yol açar. Hava dışarı atılamazsa bağırsaklara inerek karında dolgunluk, şişkinlik ve ağrıya yol açabilir. Bu nedenle telaştan uzak, iyice çiğneyerek yemek yemeli; yerken çok konuşmamalı, katı besinleri su ile yutmamalı, içecekler geniş ağızlı bardaklardan içilmeli, puro, pipo, sigara içmemeli, ağız açık uyumamalı ve derin iç çekmelerden kaçınmalıyız.
AZ YAĞLI VE KÜÇÜK PORSİYONLAR TÜKETİN
Bir oturuşta büyük porsiyonlar yerine daha az ve daha sık yemeye özen gösterin. Yemekler az yağlı olmalı çünkü yağ ve hava beraberliğinde mide içerisindeki basınç artar. Ayrıca yağlı gıdalar mide boşalımını yavaşlatarak karında rahatsızlık ve şişkinliğe yol açar.
YEMEK SONRASINDA UZANMAYIN
Kişinin oturuş ve duruş şekli de gazın bağırsaklara iletilmesinde önemli rol oynar. Oturma pozisyonunda yutulan hava yemek borusundan geri çıkarak ağızdan atılırken, yatar pozisyonda ise ince bağırsaklara geçer. Dolayısıyla yemeklerden sonra sırt üstü yatmayın; dik oturun, ayakta durun ya da yürüyüş yapın. Ayrıca bazı kişilerde, yapısal olarak karın kaslarındaki gevşeklik ve yemek sonrası kambur oturmaya bağlı olarak bağırsaklardan gaz çıkışı sağlanamadığı da biliniyor.
YÜRÜYÜŞ VE EGZERSİZ YAPIN
Fiziksel aktivite bağırsakları daha düzenli hareket ettirerek gaz atılımını ve dışkılamayı kolaylaştırır. Yemeklerden iki saat sonra yapılan yürüyüş gazın atılmasını sağlarken, yoga gibi karın kaslarını çalıştıran egzersizler de sindirim kanalından gaz çıkışına fayda sağlar.
LAKTOZ İNTOLERANSINA DİKKAT!
Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı, “Bazı kişiler belirli karbonhidratları sindiremezler. Klasik bir örnek, süt ürünlerinde bulunan ana şeker olan laktozdur. Bu nedenle, büyük miktarlarda laktoz içeren süt, yoğurt, ayran, krema, tereyağı ve dondurma tüketmek, kramp ve ishal ile artan gaz üretimine yol açabilir. Laktoz içerikleri düşük olduğu için kaşar peyniri, beyaz peynir, süzme peynir, labne peynir ve lor peyniri gibi peynir türleri ise ciddi semptomlara yol açmıyorsa tüketilebilir.” diyor.
SEBZE, MEYVE VE LİFLİ GIDADA AŞIRIYA KAÇMAYIN
Lifli gıdalar sindirim sistemi sağlığı için gereklidir ancak lifli gıda alımını yavaş yavaş artırmalısınız. Bu, vücudunuzun uyum sürecini kolaylaştıracaktır. Aşırı sebze ve meyve tüketiminin de gaz üretimini artıracağını unutmayın.
GAZLI, ŞEKERLİ İÇECEKLER VE TATLANDIRICILARDAN UZAK DURUN
Gazlı içecekler, maden suyu, kola, bira, soda, fruktoz içeren meyve suları, tatlandırıcılar ve bu tatlandırıcıların kullanıldığı sakızlar dâhil ürünlerle efervesan tabletlerden (suya atıldığı zaman küçük gaz kabarcıkları çıkartarak köpüren eriyen tabletler) uzak durun.
BU BESİNLERİ TEK BAŞINA TÜKETEREK DİYET LİSTESİ TUTUN
Brüksel lahanası, lahana, brokoli gibi gıdalar daha fazla gaz üretimine yol açarak gaz ve şişkinlik yakınmasına yol açabilir. Bunun yanı sıra sarımsak, soğan, fasulye, nohut, bakla, bezelye, havuç, kereviz, patates, patlıcan, mantar, turp, pırasa, kuru üzüm, muz, kayısı, erik, kiraz, çilek, kavun, karpuz, elma, ekşi meyveler (portakal, kivi, armut), şeftali, bulgur, mercimek, buğday tohumu, simit, hamur işleri, çok şekerli tatlılar da gaz üretimini artırır. Kişiden kişiye farklılıklar olmakla beraber gaz ve şişkinlik yakınmanız varsa bu gıdaları tek başına tüketin. Ayrıca bir diyet günlüğü tutarak şikâyetinizi artırdığını tespit ettiğiniz gıdadan uzak durun.
PSİKİYATRİK DESTEK ALMAKTAN KAÇINMAYIN
Huzursuz Bağırsak Sendromu hastalığında, bağırsaktan mesaj taşıyan sinirler aşırı aktifleşir ve normal miktardaki gazın daha fazla ve daha aktif hissedilmesine yol açar. Bu durum da karın ağrısı, şişkinlik, ishal ve/veya kabızlığa neden olabilir. Ancak Huzursuz Bağırsak Sendromu tanısı organik bir hastalık dışlandıktan sonra konulmalıdır. Hekim önerisi doğrultusunda ilaç tedavisi ve gerektiğinde psikiyatrik destek almaktan kaçınmayın.
